Η Περιφέρεια του Νότιου Αιγαίου έχει την ιδιομορφία να αποτελείται εξ ολοκλήρου από νησιά, γεγονός που της προσδίδει μια ιδιαιτερότητα που πηγάζει ακριβώς από αυτόν το νησιωτικό χαρακτήρα της. Τα νησιά του Αιγαίου, αλλά και τα νησιά σε όλο τον κόσμο, παρά την ετερογένειά τους εμφανίζουν ορισμένα κοινά γεωγραφικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Ολα αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά μπορούν να αποδοθούν στο σύνολό τους με τον όρο «νησιωτικότητα». Συνοπτικά θα μπορούσε να πει κανείς ότι την νησιωτικότητα καθορίζουν το μικρό μέγεθος, η περιφερειακότητα και απομόνωση, το ιδιόμορφο και εύθραυστο φυσικό περιβάλλον και η ιδιαίτερη πολιτισμική και βιωματική ταυτότητα του τόπου. Αν θέλαμε να αναλύσουμε περαιτέρω τα στοιχεία που καθορίζουν την ιδιαίτερη ταυτότητα των νησιών θα καταλήγαμε στον κάτωθι κατάλογο:…

H κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική Μοναδική αισθητική. Πλαστικότητα. Απλότητα. Μέτρο. «Εξ ενστίκτου» (χωρίς σχέδιο) πολεοδομία. Λαϊκή αρχιτεκτονική που υπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα παράγει αριστουργήματα, αναγνωρισμένα διεθνώς από τον ίδιο τον Λε Κορμπυζιέ που επισκέφθηκε τις Κυκλάδες το 1939 και τους άλλους εκπροσώπους της αρχιτεκτονικής του μοντερνισμού. Οι οικισμοί των Κυκλάδων, κτισμένοι με γνώμονα την προστασία από τους ισχυρούς ανέμους, το κρύο και τη ζέστη, τα ακραία φυσικά φαινόμενα, την αξιοποίηση του περιορισμένου χώρου, δεν αντιπαλεύουν με τη φύση, δεν επιζητούν τον θαυμασμό και την επιβράβευση –άλλο αν τα κερδίζουν αιώνες τώρα. Οι υψηλής αισθητικής δημιουργίες του απλού ανθρώπου, του τεχνίτη με τις περιορισμένες γνώσεις αλλά και το ισχυρό ένστικτο και την αγάπη για τον τόπο του, εντάσσονται απόλυτα στον περιβάλλοντα…

Το Αιγαίο Πέλαγος είναι η θάλασσα που περικλείεται ανάμεσα στις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας, τις ακτές της Μικράς Ασίας και την Κρήτη. Από μορφολογική άποψη το Αιγαίο αποτελεί μια σχετικά ρηχή θάλασσα, καθώς προέρχεται από την καταβύθιση της Αιγηίδας γης. Ο βυθός του όμως αυλακώνεται από αρκετές τάφρους, ορισμένα σημεία των οποίων έχουν αρκετά μεγάλο βάθος, ενώ αυτός ο πλούσιος θαλάσσιος διαμελισμός έχει σαν συνέπεια να δημιουργούνται πολλοί μικροί και μεγάλοι κόλποι, ακρωτήρια και φυσικά λιμάνια. Οι γεωγράφοι και οι γεωλόγοι έχουν χωρίσει το Αιγαίο Πέλαγος σε τρία τμήματα ακολουθώντας τη μορφολογία των ακτών, τη θέση των νησιών και τη διαμόρφωση του πυθμένα. Στο Βόρειο, το Κεντρικό και το Νότιο Αιγαίο. Τα όρια του Νότιου Αιγαίου είναι βόρεια η νοητή…

Το κλίμα του Αιγαίου χαρακτηρίζεται ως μεσογειακό. Τα βασικά χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος είναι οι χειμερινές βροχοπτώσεις, η θερινή ξηρασία, η σχετικά μεγάλη διακύμανση του ετήσιου ύψους των βροχοπτώσεων, το ήπιο έως θερμό καλοκαίρι (με έντονη ηλιακή ακτινοβολία) και ο ψυχρός χειμώνας. Η ψυχρή και βροχερή περίοδος του χειμώνα διαρκεί από το Νοέμβριο έως το Μάρτιο, ενώ η θερμή και ξηρή περίοδος του καλοκαιριού από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Οι μεταβατικοί κλιματικά μήνες Απρίλιος – Μάιος και Σεπτέμβριος – Οκτώβριος παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στις καιρικές συνθήκες από έτος σε έτος. Σημαντικό στοιχείο για το νησιωτικό κλίμα του Αιγαίου είναι η θάλασσα, που διαμορφώνει τα επίπεδα υγρασίας, καθορίζει τους ανέμους και δρα ως ρυθμιστικός παράγοντας μετριάζοντας τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας.…

Η γεωγραφική θέση, το κλίμα και η μεγάλη ποικιλία βιότοπων του Αιγαίου συνθέτουν τη φυσιογνωμία της πανίδας, η οποία είναι πλουσιότατη και αποτελεί μείγμα ευρωπαϊκών, ασιατικών και αφρικανικών ειδών, μαζί με διάφορα ενδημικά είδη. Τα ερπετά.Η ερπετοπανίδα του Αιγαίου διακρίνεται από μεγάλο πλούτο και ποικιλία καιαυτό οφείλεται κυρίως στο θερμό κλίμα και στη μεγάλη ποικιλία των βιοτόπων που παρουσιάζουν τα ελληνικά νησιά. Για κάποια είδη τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου αποτελούν το όριο εξάπλωσής τους. Aπό τα Δωδεκάνησα και τα άλλα νησιά κατά μήκος της μικρασιατικής ακτής, βλέπουμε ότι πολλά από τα είδη ερπετών που συναντώνται εκεί δεν υπάρχουν στην Hπειρωτική Eλλάδα. Η Tουρκική Σαύρα Anatolacerta oertzeni βρίσκεται σε ορισμένα από τα Δωδεκάνησα. Άλλα είδη που απαντούν μόνο στο Aνατολικό…

Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τα νησιά του Αιγαίου είναι μικρά και δεν έχουν ζώνες με μεγάλες υψομετρικές διαφορές. Έτσι η βλάστηση που σχηματίζεται σε αυτά είναι συνήθως τα Φρύγανα και Μακκία (χαμηλή βλάστηση) και περιορισμένα δάση από Τραχεία Πεύκη. Σε γενικές γραμμές, η χλωρίδα του Αιγαίου κυριαρχείται από είδη που αντέχουν στις ξερικές συνθήκες του Μεσογειακού καλοκαιριού και στην έλλειψη νερού. Χαρακτηριστικά είδη φρυγανώδους βλάστησης είναι οι λαδανιές Cistus spp., οι αστοίβες και διάφορα είδη αρωματικών φυτών όπως φασκόμηλο Salvia spp. και το θυμάρι Thymus spp. Χαρακτηριστικά είδη της Μακκίας βλάστησης των νησιών του Αιγαίου είναι το πουρνάρι Quercus coccifera , ο σχίνος Pistacia lentiscus, η χαρουπιά Ceratonia siliqua, η αγρελιά, τα δάση με τραχεία πεύκη Pinus brutia, κυπαρίσσια Cupressus…

Τα νησιά του Αιγαίου χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερο φυσικό πλούτο καθώς το υπέδαφός τους αποτελείται από μεγάλη ποικιλία χρήσιμων ορυκτών. Η χρήση των ορυκτών από του κάτοικους των νησιών μας είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα αρχαία λατομεία οψιανού στη θέση Νύχια της Μήλου όπου οι αρχαίοι λατόμοι εξόρυσσαν τα κομμάτια του οψιανού και κατασκεύαζαν εργαλεία, όπως μαρτυρούν και οι σωροί των προϊόντων λατόμευσης που διατηρούνται ως τις μέρες μας. Τα μάρμαρα της Πάρου, της Νάξου και της Τήνου είναι επίσης γνωστά από την αρχαιότητα. Ιδιαίτερα το παριανό μάρμαρο ή Πάρια λίθος αποτελεί υψηλής ποιότητας μάρμαρο, λευκό, ομογενές και με μεγάλη διαπερατότητα από το ηλιακό φως. Από παριανό μάρμαρο έχουν κατασκευαστεί μερικά από τα αριστουργήματα της αρχαίας…