Ενα φυσικά οχυρωμένο ύψωμα 327 μέτρων, στ’ ανατολικά της σημερινής Χώρας, διάλεξαν οι αρχαίοι κάτοικοι της Ανάφης για να κτίσουν την πόλη-κράτος των Αναφαίων. Ανάμεσα στα λίγα αρχαιολογικά ευρήματα, ήταν ένα ταφικό επίγραμμα της οικογένειας των Αιγιδών. Το γένος τους φαίνεται ότι μετοίκησε στην Ανάφη από τη Σπάρτη τον 7ο αι. π.Χ. περίοδο κατά την οποία Δωριείς είχαν καταλάβει και την γειτονική Θήρα (Σαντορίνη).
Ωστόσο τον 5ο αι. π.Χ. η πόλη είχε περάσει στον έλεγχο της Αθηναϊκής Αμφικτιονίας καταβάλλοντας κι ετήσιο φόρο στους Αθηναίους, ενώ στα ελληνιστικά χρόνια είχε κόψει δικό της νόμισμα με το σύμβολο της μέλισσας στη μια πλευρά του.
Σήμερα στο Καστέλι διακρίνεται το περίγραμμα μόνο των τειχών και κάποια κατάλοιπα λιθοδομών. Στην ΝΑ πλευρά σώζονται λείψανα από τη νεκρόπολη, με υπόσκαφους τάφους τους οποίους κοσμούσαν μαρμάρινα αγάλματα. Εδώ εντοπίστηκαν και ρωμαϊκά ταφικά μνημεία, με αντιπροσωπευτικότερη την ανάγλυφη σαρκοφάγο έξω απ’ το ξωκλήσι Παναγιά στο Δοκάρι. Σημαντικές αρχαιότητες από το Καστέλλι βρίσκονται στο μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης. Τις μετέφερε εκεί το πολεμικό ναυτικό της Ρωσίας, όταν κατέλαβε το νησί στο πλαίσιο του Ρωσσοτουρκικού πολέμου (1770).
Info
Στο δυτικό τμήμα του νησιού, στη θέση Πυργί, έχουν εντοπιστεί αρχαιολογικά ευρήματα της ελληνιστικής εποχής. Πρόκειται για λείψανα θεμελιώσεων πύργου, η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται και από την ονομασία της περιοχής.
