Η Ανω Σύρος κατοικείται κυρίως από καθολικούς και είναι κτισμένη στο δικό της λόφο, πλάι σ’ εκείνον της Ερμούπολης. Στην κορυφή της ξεχωρίζει ο Σαν Τζώρτζης. Εχει κηρυχθεί προστατευόμενος ιστορικός οικισμός και διατηρεί την αυθεντική αρχιτεκτονική των Κυκλάδων, σε αντίθεση με την Ερμούπολη όπου κυριαρχεί το νεοκλασικό στοιχείο.
Αφετηρία για την περιήγησή σας μπορεί να είναι η Καμάρα (ή κάτω τέρμα), το επάνω τέρμα λίγο ψηλότερα ή η Πορτάρα που ήταν η κεντρική πύλη στο κάστρο και οδηγεί στην συνοικία Σκαλί (εκεί όπου γεννήθηκε ο Μάρκος Βαμβακάρης). Ο οικισμός χαρακτηρίζεται από τα πλακόστρωτα ή βοτσαλωτά δρομάκια, τα στεγασμένα περάσματα (στεγάδια),τις πορτοπούλες (μπαλκόνια χωρίς εξώστη). Κέντρο του αποτελεί η «πιάτσα» και το εντυπωσιακότερο αξιοθέατο είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζη) με ψηλό τείχος από την ανατολική πλευρά και φυσική οχύρωση στα βορειοδυτικά.
Αξίζει να σταθείτε για λίγο στην πλατεία με την προτομή του Μάρκου Βαμβακάρη για να χαρείτε τη θέα της Ερμούπολης από ψηλά. Εκεί κοντά βρίσκεται και το μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη. Στην Άνω Σύρο ξεχωρίζουν ακόμη το Επισκοπικό μέγαρο του 1837, το Κέντρο Ιστορικών Μελετών της Καθολικής Επισκοπής, ο Άγιος Νικόλαος ο «Φτωχός» που είναι μαζί με την Αγία Τριάδα (1604) οι δυο ορθόδοξες εκκλησίες του οικισμού, ο Άγιος Ιωάννης κτισμένος το 1635, που ανήκει στη μονή των Καπουτσίνων, καθώς και η μονή των Ιησουιτών. Χαρακτηριστική είναι η εκκλησία της Κιουράς (1686) κοντά στη μικρή πλατεία του πάνω τέρματος με την προτομή του αρχαίου στοχαστή Φερεκύδη.
Ιnfo
Για να πάτε από την Ερμούπολη στην Άνω Χώρα, ή αντίστροφα, με τα πόδια, μπορείτε να ακολουθήσετε τον παλιό δρόμο που έχει περίπου 870 σκαλοπάτια.
