Η Χώρα της Ίου είναι κτισμένη πιο ψηλά από το λιμάνι του νησιού (2 χλμ.), στα πρανή ενός λόφου. Είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, με τα εκκλησάκια της, τα ασβεστωμένα κυβόσχημα σπίτια κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο, το εσωτερικό δίκτυο με τις στοές, τα φιδογυριστά δρομάκια και τα σκαλοπάτια. Στην κορυφή υψώνεται η Παναγία η Γκρεμιώτισσα από όπου ο επισκέπτης απολαμβάνει πανοραμική θέα.
Η αρχαία πόλη βρισκόταν στο σημείο που στέκει η Χώρα. Την περιέβαλλε τείχος κυκλώπειων διαστάσεων, τμήμα του οποίου σώζεται μέχρι σήμερα. Μπορεί να το δει κανείς ακολουθώντας τον περιφερειακό δρόμο από τη θάλασσα προς τους μύλους, οι οποίοι ήταν 12 συνολικά. Από τον αρχαίο εκείνο πολιτισμό διασώζονται, επίσης, λείψανα του ναού του Πυθίου Απόλλωνα, στη θέση της Αγίας Αικατερίνης. Στις αρχές του 13ου αιώνα, οι Ενετοί έκτισαν κάστρο στην κορυφή του λόφου. Οταν ανεβείτε μέχρι εκεί και σταθείτε στο μπαλκονάκι του Αγίου Νικολάου θα διαπιστώσετε πως η Χώρα της Ίου δείχνει απείραχτη από το χρόνο.
Φτάνοντας στον οικισμό από το λιμάνι ο επισκέπτης βλέπει τα απομεινάρια του αρχαίου τείχους και στη συνέχεια την εκκλησία του Ευαγγελισμού (Μητρόπολη) και την είσοδο της Χώρας. Σημείο συνάντησης για τους επισκέπτες που κατακλύζουν τα στενά της Χώρας της Ίου κάθε καλοκαίρι είναι η κεντρική πλατεία με τα καφέ και τα κλαμπ. Λειτουργούν, επίσης, εμπορικά καταστήματα, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφενεία κ.α.
Ενα ξεχωριστό αξιοθέατο είναι το 1000 θέσεων ανοικτό θέατρο Οδυσσέας Ελύτης.
Info
Οι πρώτες ανασκαφές στην Ίο έγιναν το 1904 από το Βέλγο αρχαιολόγο P. Graindor, μέλος της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, στην αρχαία πόλη (περιοχή Αγίας Αικατερίνης). Μια δεύτερη φάση ανασκαφών ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από την Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Ευρήματα από την αρχαία πόλη θα δείτε στο Αρχαιολογικό μουσείο Ίου.
