Κως Μεσαιωνικές εκκλησίες

Plaka, church
Kos, Dodecanese, Greece
©Clairy Moustafellou/IML Image Group

– Υπαπαντή (καθολικό μονής Καστριανών). Το 1080 ο όσιος Χριστόδουλος ο Λατρηνός ερχόμενος από την Μικρά Ασία στην Κω, ίδρυσε στο λόφο του Παλαιού Πυλίου τη μονή της Παναγίας των Καστριανών. Μόνο το καθολικό της διατηρείται ακέραιο ως τις μέρες μας, ένας δρομικός μονόχωρος ναός με καμάρα στην οροφή. Αρχικά ήταν αφιερωμένος στην Παναγία. Σήμερα τιμά την Υπαπαντή του Χριστού, εορτάζοντας στις 2 Φεβρουαρίου. Από την παραμονή η τοπική ενορία διοργανώνει μεγάλο πανηγύρι. Το μεγαλύτερο μέρος της αγιογράφησής του χρονολογείται στις αρχές του 16ου αι.

Παναγία Κουβουκλιανή. Αποτελεί ενοριακή εκκλησία του οικισμού της Ζιάς Ασφενδίου και ταυτίζεται με το καθολικό της βυζαντινής μονής των Σπονδών. Κτίστηκε τον 13ο αι., στον ρυθμό του απλού εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο και νάρθηκα. Η αγιογράφησή του είναι καταφανώς νεότερη.

– Εισόδια της Θεοτόκου. Βρίσκεται στα νότια της κοινότητας Ασφενδίου, στην περιοχή της Κεφαλόβρυσης και υπήρξε μετόχι της μονής των Σπονδών. Η παρακείμενη πηγή τροφοδοτούσε με το εύπεπτο νερό της το οποίο θεωρείτο αγίασμα τον οικισμό της Ζιάς, αλλά και πολλούς νερόμυλους της περιοχής.

Αγιος Δημήτριος. Μονόχωρος καμαροσκεπής ναός με διώροφο νάρθηκα στον εγκαταλελειμμένο οικισμό Χαϊχούτες. Στην τοιχοποιΐα του διακρίνονται μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη της πρώιμης βυζαντινής εποχής. Επισκευάστηκε το 1842 και οι βοηθητικοί χώροι πλάι του λειτούργησαν ως δημοτικό σχολείο.

Επιστροφη σε Κως