Φημισμένη διεθνώς για το ηλιοβασίλεμά της η Οία είναι ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα. Το κάστρο ή Γουλάς του Αγίου Νικολάου (η σημερινή Οία, ή Επάνω Μεριά όπως λεγόταν) κτίστηκε στο ΒΔ άκρο του νησιού. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που έδωσε το όνομά της στον οικισμό, χρονολογείται στον 15ο ή 16ο αιώνα και ήταν υπόσκαφη. Ο οικισμός έχει κτιστεί γραμμικά στο λεγόμενο «φρύδι» της Καλντέρας και αποτελείται από οικιστικά σύνολα με υπόσκαφα κτίσματα, εκκλησίες και καπετανόσπιτα βαμμένα με διάφορα χρώματα. Χιλιάδες επισκέπτες περνούν από την Οία κάθε χρόνο, μένοντας κυριολεκτικά άφωνοι μπροστά στην ομορφιά της –κυρίως την ώρα του δειλινού και το βράδυ, όταν οι γειτονιές της Καλντέρας φωτίζονται και της δίνουν όψη μαγική. Ιδανικός γαμήλιος προορισμός, όπως και τα άλλα χωριά της Καλντέρας, εξελίχθηκε σ’ ένα λαμπερό θέρετρο για υψηλού επιπέδου τουρισμό με εξαιρετικές ξενοδοχειακές μονάδες, εστιατόρια και καφέ, καταστήματα, χώρους τέχνης, μουσεία.
Περίπατος
Τον οικισμό αποτελούν τέσσερεις γειτονιές: των Καραβοκυραίων (Σιδεράς), των πληρωμάτων, ο Περίβολας όπου υπήρχαν οι κάναβες (παλιά οινοποιεία) και η νέα γειτονιά. Κύριος άξονας είναι ο μαρμαροστρωμένος πεζόδρομος που προσφέρει θέα στην Καλντέρα. Ξεκινώντας από την πλατεία με την εκκλησία της Πλατσανής μπορείτε να περπατήσετε προς τον Γουλά περνώντας μπροστά από σειρά καταστημάτων, καφέ, εστιατορίων και των δύο μουσείων του οικισμού. Θα δείτε, επίσης, τις εκκλησίες των Εισοδίων της Παναγίας και του Αγίου Νικολάου. Το ενετικό κομμάτι, στη θέση του Γουλά (βίγλα, παρατηρητήριο που χρησιμοποιούσαν επί Φραγκοκρατίας) είναι κατεστραμμένο από τους σεισμούς. Από εκεί θα θαυμάσετε το ηλιοβασίλεμα. Περπατώντας προς την αντίθετη κατεύθυνση θα βρεθείτε στον Περίβολα, ένα ακόμη εξαιρετικό σημείο για να δείτε το ηλιοβασίλεμα.
Το 1993, με Προεδρικό Διάταγμα, η Οία κηρύχθηκε παραδοσιακός οικισμός. Οπως και όλο το σύμπλεγμα των νησιών της Σαντορίνης έχει χαρακτηριστεί περιοχή «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους».