Νάξος Το όρος και το σπήλαιο του Ζα

Η ψηλότερη κορυφή της Νάξου, καλυμμένη συνήθως από σύννεφα, ονομάζεται Μύτη του Ζα. Εχει, δηλαδή, το όνομα του Δια, και ίσως έτσι ονομαζόταν και στη αρχαιότητα, γιατί εκεί επάνω λατρευόταν τότε ο πατέρας των θεών. Αρχαϊκή επιγραφή χαραγμένη σε βράχο στο μονοπάτι που οδηγεί στην κορυφή του βουνού αναγράφει «Ορος Διός Μηλωσίου» και μαρτυρεί ότι οι Νάξιοι βοσκοί λάτρευαν τον Δία και ως προστάτη των ποιμνίων τους, των «μήλων» (προβάτων).

Το μέγιστο ύψος του όρους είναι τα 1003 μ. Το σπήλαιο βρίσκεται στα 600 μ. και είναι επίσης συνδεδεμένο με τη λατρεία του Δία. Μια αψιδωτή πύλη ύψους 2,5 μ. οδηγεί στο μεγαλόπρεπο εσωτερικό του που αποτελείται από έναν θάλαμο με μήκος 115 μ. και μέγιστο πλάτος 75 μ.

Ο διάκοσμος είναι πλούσιος και περιλαμβάνει εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ογκόλιθους και λίθινα συμπλέγματα. Στο ανώτατο τμήμα της σπηλιας βρίσκονται δύο σταλαγμίτες που τους ονομάζουν «Παπά» και «Παπαδιά», αλλά και η λεγόμενη «Αγία Τράπεζα». Εξερευνήθηκε το 1962 από την Αννα Πετροχείλου. Εγιναν ανασκαφές την περίοδο 1985-86 και το 1994 και ήρθαν στο φως πλούσια ευρήματα από τη νεολιθική έως την κλασική και ρωμαϊκή εποχή, πολλά εκ των οποίων εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου. Στο σπήλαιο έχουν βρεθεί εργαλεία από οψιδιανό και οστά σπονδυλόζωων.

Info

– Κατά την Τουρκοκρατία το σπήλαιο το χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι ως καταφύγιο, αλλά και ως εκκλησία.

– Για να δείτε το σπήλαιο θα ξεκινήσετε από το χωριό Φιλότι (υπάρχει σήμανση). Το βασικό τμήμα της διαδρομής γίνεται με τα πόδια και θα πρέπει να έχετε μαζί σας ισχυρούς φακούς. Στην πηγή Αριών, που θα συναντήσετε στο διάβα σας, μπορείτε να γεμίσετε τα παγούρια σας.

Επιστροφη σε Νάξος